Skalowanie biznesu co to jest? Jak rozwijać firmę bez zbędnych kosztów

Wzrost firmy – klasyczna strategia zwiększania dochodów

Wzrost to proces rozwijania firmy. Może być to proces powolny lub dynamiczny, w zależności od przyjętej strategii rozwoju oraz sytuacji rynkowej.

Cechą charakterystyczną dla wzrostu są dynamicznie rosnące koszty, które idą w parze z rosnącymi dochodami. Firma po prostu zwiększa swoją działalność w sposób, wymagający zwiększenia jej kosztów działalności np. zatrudnienia pracowników, inwestycji w nowy sprzęt.

Z tego powodu w długoterminowej perspektywie wzrost może być ryzykowny. Dlaczego? Firma więcej zarabia, ale rosną jej koszty operacyjne. Może dojść do sytuacji, w której koszty rosną szybciej niż zyski, a to prosta droga do bankructwa.

Przykład – jak wygląda wzrost firmy w praktyce?

Przykładem wzrostu firmy mogą być tradycyjne sklepy. Wyobraź sobie Adama, który prowadzi własny sklep z elektroniką. Średnia marża na produktach wynosi 10%. Firma generuje 300 000 zł obrotu miesięcznie. Wyniki są całkiem niezłe, więc Adam inwestuje w reklamę, większy magazyn, dodatkowych pracowników.

Przychody faktycznie wzrosły do poziomu 600 000 zł. Jednak po uwzględnieniu kosztów marża spadła do 6%. Realny wzrost dochodów to
6 000 zł – czyli 20%. Wynik z jednej strony satysfakcjonujący, jednak przychody wzrosły dwukrotnie.

To rzeczywistość niektórych przedsiębiorców – z jednej strony ich firma rośnie, generuje coraz więcej przychodów, tymczasem niewiele trafia do ich kieszeni. Jednak jest inna droga.

Skalowanie biznesu – co to jest? Jak rozwijać firmę dynamicznie?

Skalowanie biznesu to proces zwiększania obrotów i zysków przy zerowym lub niewielkim zwiększeniu kosztów i zasobów. Dzięki temu firma rośnie w sposób bardziej efektywny, a wzrost w większym stopniu koreluje z zyskami.

Strategia skalowania wymaga dopracowania modelu działalności, zaprojektowania odpowiedniego planu, który pozwoli zwiększać zyski bez dodatkowych kosztów.

Przykład – co to jest skalowanie biznesu w praktyce?

Kontynuujmy przykład Adama – właściciela sklepu z elektroniką. Zamiast rozbudowywać sklep stacjonarny może założyć e-sklep. To model znacznie łatwiejszy do skalowania, bo odchodzą koszty związane z zatrudnianiem sprzedawców, zarządzaniem ekspozycją itd. Firma skupia się na marketingu – pozyskiwaniu klientów oraz obsłudze zamówień. Ponadto e-sklep umożliwia pozyskiwanie klientów z całego kraju, a jeśli jest anglojęzyczny, to z całego świata, dzięki temu biznes nie jest ograniczony do klientów lokalnych.

Innym sposobem jest przeniesienie kosztów na inne podmioty i otworzenie franczyzy. Dzięki temu przedsiębiorcy otwierający sklepy pod nowym szyldem ponoszą koszty operacyjne, a Adam czerpie procent z ich obrotów.

Skalowanie biznesu – z jakimi wyzwaniami trzeba się zmierzyć?

Skalowanie biznesu to piękna idea – zwiększanie zysków bez zbędnych kosztów. Dlaczego w takim razie wszyscy przedsiębiorcy nie rozwijają w ten sposób swojej firmy? Możemy wyróżnić kilka wyzwań, z którymi trzeba się zmierzyć, gdy zamierzasz skalować biznes:

• bariery mentalne – podczas skalowania biznesu, musisz zmienić swoje podejście do rozwoju firmy. Wymaga to innowacyjnego myślenia, kreatywności oraz gotowości na ryzyko. Często okazuje się, że bariery mentalne stanowią największe wyzwanie dla przedsiębiorców;

• model biznesowy – niektóre modele biznesowe są bardziej skalowalne niż inne. Musisz zatem zastanowić się, czy Twój obecny model biznesowy pozwala na skuteczne skalowanie. W przypadku, gdy tak nie jest, konieczna może być, zmiana modelu biznesowego;

• organizacja – podczas skalowania biznesu, musisz zapewnić jasne procedury działania oraz dobrze zorganizować swoją firmę. W przeciwnym razie wzrost liczby klientów i zamówień może doprowadzić do chaosu;

• odpuszczenie kontroli – w małym przedsiębiorstwie możesz samodzielnie zajmować się niemal wszystkimi aspektami firmy. Jednak, podczas skalowania biznesu, nie jest to możliwe. Konieczne jest korzystanie z pomocy innych osób, delegowanie odpowiedzialności;

• finanse – skalowanie biznesu wymaga znacznych nakładów finansowych. Musisz mieć odpowiedni budżet na inwestycje, rozwój produktów, marketing, zatrudnienie pracowników, a także na koszty operacyjne. Dlatego trzeba skutecznie zarządzać przepływami finansowymi, a także znać sposoby na pozyskiwanie kapitału.

To tylko najważniejsze wyzwania, jakie stoją na drodze do skalowania biznesu. Jak w takim razie można przygotować swoje przedsiębiorstwo do dynamicznego wzrostu? Przyjrzymy się kilku kluczowym czynnikom.

Nastawienie na skalowanie

O tym, jak istotne jest nastawienie w życiu przedsiębiorcy, przeczytasz w tym artykule. Jeśli chcesz dynamicznie rozwijać biznes, to musisz się na tym skupić. To wymaga zmiany perspektywy, kategorii myślenia.

Gdy zastanawiasz się, jak przetrwać na rynku, jak pozyskać 2 dodatkowych klientów, to uzyskasz właśnie takie odpowiedzi. Jeśli chcesz skalować biznes, to musisz nastawić się na skalowanie. Wymaga to myślenia w innych kategoriach.

Akceptacja ryzyka. Skupienie na priorytetach. Obsesja na punkcie wyskalowania firmy. To są czynniki, które pomogą dynamicznie rozwijać biznes.

Skalowanie a organizacja i procedury

Procedury ułatwiają życie i oszczędzają czas. Dzięki nim wykonywanie obowiązków jest łatwiejsze, efektywniejsze i przyjemniejsze. Więcej o tym przeczytasz w artykule dotyczącym jakości.

Jeśli chcesz wyskalować firmę, to dobra organizacja i procedury są fundamentem. To jedyny sposób, żeby utrzymać powtarzalność wyników i wysoką wydajność całego zespołu.

Bez doskonałej organizacji obsługiwanie nowych klientów szybko zacznie przerastać możliwości przedsiębiorstwa. Mówimy wtedy o „klęsce urodzaju”.

W takiej sytuacji można ratować się np. zatrudnieniem dodatkowych pracowników, jednak to generuje zbędne koszty, co jest sprzeczne z ideą skalowania. 

Ponadto nowych pracowników także trzeba wdrożyć, na co podczas „klęski urodzaju” ciężko znaleźć czas. Zwłaszcza jeśli onboarding nie jest usystematyzowany.

Efekt? Negatywne opinie, zszargany wizerunek przedsiębiorstwa. Pracownicy pracują pod stresem, przez to nawet doświadczeni opuszczają firmę.

To oczywiście czarny scenariusz. Jednak z pewnością wolisz go uniknąć. Dlatego skalowanie biznesu należy zacząć od organizacji i procedur.

Skalowanie a finansowanie

Finanse dla każdej firmy są jak tlen dla człowieka. Bez dochodów żadna firma nie przetrwa na rynku. Dlatego brak odpowiedniego zarządzania finansami wiąże się z dużym ryzykiem. Na co należy zwrócić uwagę?

1. Zarządzanie kosztami – skalowanie cechuje się niewielkim wzrostem kosztów. Dlatego, jeśli te rosną zbyt szybko, to znak, że należy zmienić strategię działania.

2. Pozyskiwanie kapitału – jeśli chcesz dynamicznie rozwijać firmę, to często potrzebujesz zewnętrznego finansowania. Warto rozważyć różne opcje, takie jak pozyskanie inwestorów, emisję akcji, crowdfunding czy też pożyczki lub dotacje.

3. Realizacja zysków – gdy rozwijasz firmę dynamicznie, to bardzo często znaczną część zysków będziesz reinwestował w rozwój.

4. Monitoring – należy obserwować koszty, inwestycje, zysk. Dzięki temu możesz łatwo sprawdzić, czy Twoja firma faktycznie realizuje strategię skalowania, czy po prostu rośnie.

Budowanie zespołu a skalowanie

Prowadzenie firmy w pojedynkę jest trudne. Skalowanie biznesu bez zespołu jest niemożliwe. Korzystanie ze wsparcia innych przynosi szereg korzyści.

Przede wszystkim uwalnia czas i zasoby przedsiębiorcy. Dzięki temu ten przestaje poświęcać czas na rutynowe obowiązki i skupia się na strategicznym rozwoju przedsiębiorstwa.

Ponadto zatrudnianie innych daje dostęp do ich kompetencji i doświadczenia. To może znacząco zwiększyć np. skuteczność procesów marketingowych czy też efektywność zarządzania zespołem.

Podczas skalowania ważna jest także kultura organizacyjna. Firma powinna zapewnić odpowiednie warunki do pracy, dzięki którym pracownicy będą mogli nie tylko realizować swoje obowiązki, ale także dzielić się pomysłami na rozwój biznesu. Dodatkowo w skalowaniu ważne jest zachowanie elastyczności, dlatego warto wdrożyć agile, czyli zwinne zarządzanie.

Podsumowanie: co wybrać – skalowanie czy tradycyjny wzrost?

Firmę możesz rozwijać zarówno poprzez skalowanie, jak i wzrost. Obie strategie mogą być satysfakcjonujące. Skalowanie to bez wątpienia wymagająca, ale jednocześnie niezwykle satysfakcjonująca droga. Wymaga stosowania odpowiednich strategii działania.

Co wybrać? Wszystko zależy od Twoich celów. Jeśli marzysz o małej, rodzinnej firmie, która da Ci upragnioną wolność finansową, to zarówno skalowanie, jak i klasyczny wzrost mogą pozwolić Ci zrealizować cele. Natomiast jeśli marzysz o dużym przedsiębiorstwie, które ma moc i środki do zmiany świata, to skalowanie jest znacznie lepszą strategią.

Hubert Oleszczuk