Co musisz wiedzieć o pieniądzach? Poznaj 12 złotych reguł inwestowania

Każdy przedsiębiorca musi doskonale rozumieć istotę i mechanizmy inwestowania – i generalnie tego, jak funkcjonują finanse. Pozwala to podejmować skuteczne decyzje w biznesie. Rozwija też wyobraźnię biznesową i uczy dyscypliny oraz kreatywności. 

W pewnym uproszczeniu, przydatnym dla zrozumienia pieniędzy, którymi dysponujemy na co dzień, nasze finanse osobiste można podzielić na cztery poziomy.

Pierwszy to budżetowanie. Jeśli chcesz zrobić dobry budżet dla Ciebie czy budżet całej rodziny, musisz poznać dokładnie strukturę wydatków, najważniejsze potrzeby bieżące i w przyszłości, wszystkie źródła przychodów i ogólne zasady planowania. Może to zająć sporo czasu, zwłaszcza na początku, ale ogólnie rzecz biorąc to dość proste zadanie.

Kolejny poziom to oszczędzanie. Z pozoru proste, jednak może nastręczyć mnóstwa problemów z powodu prawdopodobnej potrzeby zmiany niektórych nawyków związanych z przyjemnością wydawania, a czasami nawet zmiany stylu życia! Tak więc technicznie oszczędzanie jest bardzo proste, ale z punktu widzenia psychologii niesie pewne wyzwania.

Trzeci poziom to umiejętność wychodzenia z długów. Nieoceniona umiejętność, zwłaszcza w naszym szalonym i nieco chaotycznym świecie, w którym pożyczki, karty kredytowe, debety czy na ogół życie pod kreską to nie tylko norma, ale wręcz reklamowany codziennie przez biznes i banki styl życia.

Kiedy nauczysz się budżetować, oszczędzać i dawać sobie radę z oddłużaniem, czyli kiedy zrobisz generalne porządki z Twoimi finansami, możesz zabrać się za inwestowanie.

Przygodę z inwestowaniem najlepiej zacząć od krótkiego przeglądu wszystkich kluczowych spraw związanych z zarządzaniem osobistymi finansami.

Następnie warto przyjrzeć się sobie samej czy sobie samemu, aby mieć jak najbardziej precyzyjny obraz Twoich cech charakteru i osobowości. Lubisz ryzyko? Jeśli tak, to jaki jest akceptowalny poziom ryzyka w Twoim przypadku? Dajesz sobie radę ze stresem, z podejmowaniem decyzji pod presją czasu, czy wolisz raczej spokojne życie i nie wyobrażasz sobie życia bez wolnych weekendów i obowiązków wieczorów ze znajomymi w przytulnej kawiarni?

No i oczywiście umiejętność obowiązkowa, czyli znajomość finansów. Umiesz sprawnie liczyć, rozumiesz bezbłędnie, jak działa procent składany? Poznaj dokładnie inżynierię finansową, by podejmować skuteczne decyzje inwestycyjne. Finanse nie są trudne.

I jeszcze warto przyjrzeć się uważnie tak zwanym błędom poznawczym. Angielska Wikipedia pod hasłem cognitive bias zawiera aż 104 błędy poznawcze charakteryzujące nasze myślenie. Można je pogrupować w kilka kategorii. W jednej z nich znajdują się błędy, które popełniamy ze względu na nadmierną ilość informacji, którą mamy do dyspozycji. Coś, co wszyscy dobrze znamy w epoce Internetu, mediów społecznościowych i wszechobecnych smartfonów. Druga grupa zawiera błędy, które popełniamy z powodu niemożności właściwej interpretacji danych, które mamy do dyspozycji. Dlatego tak popularne są algorytmy, które starają się nas wyręczyć w znajdowaniu jakichś sensownych wzorców w danych, które bombardują nas w różnej formie ze wszystkich możliwych kierunków.

W kolejnej grupie znajdują poważnie nieścisłości, które zniekształcają nasze widzenie świata pod wpływem wspomnień. Kiedy się bliżej przyjrzysz sposobowi, w jaki używasz swoich wspomnień, kiedy je przedstawiasz sobie, czy innym, to zauważysz, że wybierasz pewne rzeczy, inne ignorujesz, a jeszcze inne nieco zniekształcasz, żeby lepiej odpowiadały obecnym potrzebom.

I w ostatniej grupie błędów poznawczych znalazły się te, które się nieuchronnie pojawiają w momencie podejmowania decyzji pod presją czasu. Jeśli musisz podjąć decyzję szybko, nie masz czasu na drobiazgowe analizy, więc możesz coś ważnego pominąć.

Kiedy już masz za sobą te wszystkie etapy to czas na ostatecznie przygotowanie do najbardziej pasjonującej akcji Twojego życia! Oto 12 złotych reguł inwestowania.

1. Przygotuj dobry plan.

Plan to absolutna podstawa każdego udanego działania! Nie możesz spraw w finansach pozostawić bez dobrego pomysłu, bez dokładnych celów i kalendarza oraz kontroli wykonania.

2. Najlepszy czas na inwestowanie jest teraz.

Nieważne ile masz lat lub jakie doświadczenie. Jeśli chcesz zacząć inwestować i radykalnie zmienić swoją przyszłość zacznij przygotowania teraz.

3. Zacznij od czegoś prostego.

Doświadczenie w każdej dziedzinie zdobywa się etapami, dlatego zacznij od czegoś prostego, szybkiego i względnie łatwego. Wyciągnij jak najwięcej wniosków i przygotuj kolejne etapy inwestowania.

4. Wiedz dokładnie, co robisz.

Niezależnie od rodzaju i wielkości inwestycji zawsze wiedz co robisz. Kiedy rozumiesz, jakie będą pozytywne skutki tego, co robisz i kiedy masz świadomość wszystkich aspektów technicznych danej inwestycji i wiesz, dlaczego chcesz dokonać tej inwestycji, wszystko będzie OK!

5. Ustal akceptowalny dla Ciebie poziom ryzyka.

Przypomnij sobie najważniejsze decyzje Twojego życia. Jakie były? Odważne, inne niż otoczenia? Czy raczej podobne do decyzji innych, większości? A jak jest teraz? Czym jest dla Ciebie ryzyko? Bądź bardzo dokładny, bądź dokładny i szczery w Twoich odpowiedziach, akceptowalny poziom ryzyka to bowiem w pewnym sensie najważniejsza składowa każdej inwestycji.

6. Wybierz dziedzinę i przedmiot Twoich inwestycji.

Fundamentalna, zwłaszcza na początku drogi, kwestia to wybór rodzaju inwestycji, który chcesz realizować. Co Cię najbardziej kręci? Nieruchomości? Start-upy? Metale szlachetne? Dzieła sztuki? A może kryptowaluty? Najlepiej inwestować w to, co dobrze znasz i rozumiesz. Kiedy już wybierzesz, branżę oczywiście dalej ją eksploruj, aż znajdziesz bardzo szczegółowy przedmiot inwestowania.

7. Stosuj proste systemy.

Kiedy masz do napisania książkę o inwestowaniu czy szkolenie do przygotowania wiesz, że trzeba poruszyć mnóstwo spraw, zaprezentować wiele różnych modeli inwestowania, matryc decyzyjnych i rozmaitych użytecznych narzędzi. Kiedy jednak zaczynasz inwestować, musisz sprawy uprościć poprzez wybór optymalnych systemów i metod. Na ogół im prostszy system w inwestycjach czy biznesie, tym jest on skuteczniejszy.

8. Zautomatyzuj pracę.

Używaj aplikacji internetowych i mobilnych do inwestowania. Poszukaj darmowych czy płatnych narzędzi, które odciążą Cię od żmudnego procesu gromadzenia danych czy ich analizowania.

9. Dywersyfikować czy nie, oto jest pytanie!

Waren Buffet ma trzy ulubione branże, w które inwestuje: ubezpieczenia, banki i dobra konsumpcyjne. Generalna zasada dywersyfikacji mówi, że trzeba dobierać branże starannie i nie rozpraszać się na zbyt wielu rodzajach inwestycji. Inni mówią, że najlepiej skupić się na jednej dziedzinie. Myślę, że to Ty powinnaś, to Ty powinieneś zdecydować, co Ci służy i przynosi najlepsze efekty.

10. Rób dokładnie coś innego niż większość.

Unikaj jak ognia porad inwestycyjnych z głównym mediów czy od znajomych, którzy są amatorami w tej dziedzinie. Zawsze jest tak, że kiedy już o czymś jest głośno, kiedy z sewisu telewizyjnego namawiają Cię na inwestowanie w jakiś fundusz, albo w Facebooku jest głośno o bitcoinach, to znaczy, że prawdziwe pieniądze zarobili już inni. Szukaj dobrych kontaktów ze specjalistami w danej dziedzinie i polegaj raczej na lekturze blogów czy pism branżowych i eksperckich.

11. Inwestuj tylko takie pieniądze, które możesz stracić.

Każdą inwestycję trzeba dokładnie skalkulować. Jeśli narażasz zbyt dużą część swojego majątku czy oszczędności, możesz skończyć w poważnych tarapatach. Dlatego nigdy nie inwestuj pieniędzy, na których stratę, w razie niepowodzenia, nie możesz sobie pozwolić.

12. Skup się na wartościach, a nie cenach.

Ceny się zmieniają, ceny bywają kapryśne. Wartości są ponadczasowe. Kiedy poznajesz dokładnie swoją branżę i dziedzinę swojej inwestycji, zaczynasz dostrzegać wartości, które przetrwają kryzys czy bańkę spekulacyjną. Naucz się odróżniać ceny “napompowane” czyimiś działaniami spekulacyjnymi od wartości, które są znacznie trwalsze.

Jakkolwiek to są na ogół bardzo subiektywne sprawy. Oceny dokonujesz i decyzję podejmujesz zawsze Ty! A skoro tak, to jest jeszcze jedna inwestycja, najważniejsza, przynosząca najwyższe stopy zwrotu: inwestycja w siebie. Im więcej umiesz, im więcej rozumiesz i im większe Twoje doświadczenie, tym więcej zarobisz na inwestowaniu.

Andrzej Mańka 

PS. Obejrzyj także rozmowę z dr Andrzejem Fesnakiem – coachem i trenerem, licencjonowanym doradcą finansowym – European Financial Consultant®

W tym wideo dowiesz się:

jakie miejsce inwestowanie zajmuje w planie finansowym,

dlaczego tak istotne jest budżetowanie,

z czego składa się dobry plan finansowy i dlaczego można go porównać do piramidy potrzeb Maslowa,

ile czasu przeznaczać na szukanie możliwości inwestycji i jaki procent zasobów finansowych na to przeznaczyć,

dlaczego, bez względu na plan finansowy, musisz trzymać się świętej reguły: nie wydawaj więcej, niż zarabiasz,

dlaczego warto inwestować w fundusze inwestycyjne,

w co warto inwestować po dokonaniu analizy własnej sytuacji,

na co trzeba zwrócić uwagę, inwestując w nieruchomości,

co trzeba wiedzieć, inwestując w biznesy,

co analizuje Warren Buffet przed zainwestowaniem,

dlaczego warto przy inwestowaniu trzymać się zasady: dobre dla mnie, dobre dla Ciebie, dobre dla wszystkich,

biznes online = możliwość skalowania - dlatego jest naprawdę warty inwestowania,

dlaczego tak istotne jest inwestowanie w edukację (również finansową),

czy inwestować w to, w co inwestują wszyscy, czy szukać niszy,

dlaczego będzie Ci trudno inwestować z sukcesem bez edukacji w tym zakresie i wsparcia doświadczonego mentora,

dlaczego musisz nauczyć się akceptować porażki,

jak odróżniać faktyczną wartość od ceny,

dlaczego lepiej inwestować w rzeczy przeciętne, a nie wysublimowane, 

inwestowanie jest racjonalne, a nie emocjonalne,

jakie pytania sobie zadać, aby sprawdzić, czy trafiłeś na prawdziwą inwestycyjną okazję,

dlaczego inwestowanie musisz zacząć od zwykłej kartki papieru.