Od etatu do prowadzenia własnej firmy – źródła korzyści i dylematy

Założenie własnego biznesu i skuteczne utrzymanie się na rynku powszechnie kojarzy się z osiągnięciem sukcesu w jakiejś dziedzinie. Zapewnia satysfakcję i bezpieczeństwo finansowe osobie decydującej się na taki krok. Duch przedsiębiorczości to synonim sukcesu, produktywnego życia, oznaka licznych korzyści i sposób osiągnięcia sukcesu na rynku. Taki sposób pracy istotnie różni się od klasycznej pracy na etacie. 

Daje więcej swobody oraz pozwala zrealizować własną wizję na temat prowadzenia biznesu. Rodzi także wyzwania, na które trzeba odpowiedzieć, aby zebrać cenne doświadczenia. Pomimo ograniczeń wiele osób zadaje sobie pytanie, jak zakończyć pracę na etacie i skutecznie otworzyć własną działalność gospodarczą.

Na początku rodzi się pomysł na biznes, bez którego trudno o urzeczywistnienie planów przejścia z etatu do prowadzenia własnej firmy i faktyczny rozwój biznesu oraz realizację określonego modelu biznesowego.

Odpowiedź na pytanie, jak otworzyć biznes wymaga sformułowania przedmiotu takiej działalności w konkretnym otoczeniu rynkowym (konkurencyjnym). Jedni decydują się na zapełnienie jakiejś niszy na rynku, oferując na przykład zupełnie nowy albo w dużej mierze zmodyfikowany produkt lub usługę. Przykładem może być wejście na rynek firmy InPost, która zrewolucjonizowała rynek dostaw paczek w Polsce.

Inni rozwijają dotychczasowy produkt lub dywersyfikują (różnicują) asortyment i ofertę handlową. Odpowiedź na pytanie, co chcę robić po przejściu z etatu do prowadzenia własnej firmy stanowi w istocie wybór określonego produktu (usługi), z którym wchodzi się na rynek, a w konsekwencji wariantu strategii takiego produktu.

Już w latach 50. XX stulecia wyróżniono strategie penetracji rynku, rozwoju rynku, rozwoju produktu oraz dywersyfikacji. Co więcej, rozróżniono strategię imitacji produktów konkurentów rynkowych od strategii bezwzględnie nowego produktu oraz strategii technologicznej modyfikacji obecnego produktu.

Należy jeszcze sprecyzować, gdzie chcemy sprzedawać wybrany produkt (usługę). W istocie chodzi tu o określenie rynku docelowego, przy czym nie tylko pod względem geograficznym, ale również przy wzięciu pod uwagę innych kryteriów segmentacyjnych.

Specjaliści od marketingu przedsiębiorczości piszą o segmentacji geograficznej, demograficznej, psychograficznej oraz behawioralnej rynku docelowego i tym samym występujących na nim nabywców. Geograficzny podział rynku pozwala ustalić, gdzie mieszkają nabywcy. Część przedsiębiorców decyduje się na sprzedaż lokalnie, inni w skali całego kraju, a jeszcze inni wchodzą od razu na rynek lub rynki zagraniczne.

Jednak to ostatnie rozwiązanie wymaga z reguły znaczącego potencjału kapitałowego, technologicznego i rozbudowanej bazy kontaktów handlowych. Podział demograficzny ułatwia pozycjonowanie oferty pod względem takich cech konsumentów jak wiek, płeć, czy cykl życia rodziny.

Segmentacja psychograficzna pozwala na dostosowanie oferty przedsiębiorstwa ze względu na postawy, styl życia, cechy osobowości, motywacje zakupowe czy wartości podzielane przez konsumentów.

Wreszcie, prowadząc własny biznes, niezbędne jest sprecyzowanie rynku pod względem behawioralnym, tj. wzorców zakupów powtarzanych w zachowaniach nabywców.

Trzecie pytanie, czyli jak prowadzić biznes, jest najbardziej złożone i przy tym najtrudniejsze, aby udzielić jednoznacznej odpowiedzi. W licznych poradnikach na ten temat pada wiele argumentów. Odpowiedź na to pytanie jest w zasadzie odpowiedzią na istotę przedsiębiorczości i skutecznego rozwoju przedsiębiorstwa w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu na danym rynku.

Rezygnując z pracy na etacie i decydując się na rozwój biznesu, należy poznać podstawowe mechanizmy rynkowe, ale również przepisy prawa w zakresie przedsiębiorczości. Na przykładzie polskim elementarne znaczenie ma Ustawa z dnia 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców. Choć należy mieć na uwadze znajomość również wielu innych przepisów, także unijnych, jeśli przedsiębiorstwo zamierza prowadzić działalność za granicą lub kooperować z firmami z zagranicy.

Inne dziedziny wymaganej wiedzy to skuteczne techniki sprzedażowe, sposoby optymalnego kształtowania cen, pozyskiwania klientów, negocjowania z partnerami handlowymi i komunikowania się ze wszystkimi interesariuszami przedsiębiorstwa. Równie ważne są pytania na temat tego, jak rozwijać przedsiębiorstwo i jego ofertę, jak wprowadzać ewentualne innowacje, a także, w jaki sposób zapewniać biznesowi wzrost w dłuższej perspektywie czasu.

Podobnie ważny jest wybór sposobów promocji oferty. Jako przykład można podać możliwości wynikające z tradycyjnych i wirtualnych narzędzi promowania towarów lub usług. W praktyce wiele firm decyduje się na mieszany model biznesowy, łącząc na przykład reklamę tradycyjną i promocję sprzedaży z programami lojalnościowymi oraz reklamą internetową.

Kluczowymi obszarami rozwoju biznesu są ponadto zarządzanie finansami firmy, ale i finansami osobistymi, rozwijanie kontaktów z organami władzy publicznej oraz skuteczne kształtowanie potencjału personelu w sytuacji, kiedy przedsiębiorca decyduje się zatrudnić pracowników. W prowadzeniu własnej firmy należy zachować bowiem elastyczność. W razie zwiększenia popytu na oferowane dobra niezbędne okazuje się zatrudnienie personelu o odpowiednich kwalifikacjach, wiedzy, umiejętnościach i gotowości do pracy. Wzrost w biznesie zależy zatem o wielu zmiennych.

Prowadzenie własnej firmy to zwiększona odpowiedzialność w różnych obszarach codziennego podejmowania decyzji o kierunkach rozwoju przedsiębiorstwa. Dlatego tak dużego znaczenia nabierają decyzje o:

• produkcie (usłudze), z którym można odpowiednio szybko i skutecznie zaistnieć na rynku (przykład uznanej na rynku międzynarodowym polskiej marki okien dachowych Fakro);
• podstawowej koncepcji marketingu w przedsiębiorstwie, czyli działaniach nie tylko w obszarze produktu, ale również ceny, dystrybucji oraz promocji (przykład strategii Flixbusa jako firmy, która w stosunkowo krótkim czasie uzyskała pozycję lidera na europejskim rynku przewozów autobusowych);
• formie organizacyjno-prawnej działalności (przykłady przedsiębiorstw w formie pomysłu na jednoosobową firmę, spółki cywilnej czy spółek kapitałowych);
• sposobie rozliczania działalności pod względem podatkowym (przykłady opodatkowania na zasadach ogólnych, w formie podatku liniowego, karty podatkowej bądź ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych);
• wprowadzeniu ewentualnego wspólnika;
• wyborze najlepszych form finansowania (jak powiązanie finansowania własnego z finansowaniem zewnętrznym w formie kredytów, pożyczek czy fundraisingu).

Chcąc odpowiedzieć na pytanie, jak robić biznes, niezbędne jest zatem wyczucie w licznych obszarach takiej aktywności. Od początkowych decyzji w każdym z tych głównych obszarów (oraz wielu innych) może zależeć przyszły sukces na rynku. Sukces taki jest determinowany ponadto znajomością rozmaitych potencjalnych problemów i barier w przejściu od etatu do biznesu.

W licznych poradnikach prowadzenia biznesu publikowanych na stronach internetowych, na przykład na portalach poradnikprzedsiębiorcy.pl czy poradnikbiznesu.info, przedstawiane są przede wszystkim zalety i korzyści z przejścia od etatu do biznesu. Należy jednak pamiętać, że podjęcie takiej decyzji odnośnie do  własnej kariery zawodowej jest obarczone pewnymi słabszymi stronami.

Wiele osób pomija, że własny biznes to poczucie określonej misji, sposób samorealizacji życiowej, różniący się od pracy na etacie. Należy odpowiedzieć sobie na pytanie o własne predyspozycje psychiczne do prowadzenia firmy i ponoszenia niekiedy ryzyka swoim majątkiem w przypadku ewentualnego niepowodzenia rynkowego.

Próbując wskazać źródła potencjalnych barier i trudności w tej dziedzinie, można wymienić, takie jak:

• ograniczoną płynność finansową przedsiębiorstwa na początkowym etapie;
• trudności w pozyskaniu właściwych pracowników-specjalistów;
• bariery administracyjne i restrykcyjne przepisy oraz procedury podatkowe;
• negatywną rolę ewentualnych niepowodzeń wizerunkowych na rynku;
• konieczność kontrolowania wszystkich procesów wewnątrz przedsiębiorstwa oraz mierzenia się z ewentualnymi błędami w zarządzaniu;
• trudności w uzyskaniu kredytu przez nowo powstałe przedsiębiorstwa;
• trudności spowodowane przez narastającą konkurencję na rynku.

W przypadku przejścia od etatu do biznesu, przynajmniej na początkowym etapie, należy jasno zaznaczyć, że czas wolny to coś, co trzeba sobie wypracować. Przyszły przedsiębiorca musi sobie odpowiedzieć na pytanie, czy może poświęcić tyle czasu wolnego, by dopiąć wszystkie sprawy związane z biznesem. Wykazywanie się przedsiębiorczą postawą nierzadko narusza tak poszukiwaną przez wiele osób równowagę między życiem zawodowym a życiem prywatnym (przynajmniej na początkowym etapie prowadzenia biznesu).

Mimo wymienionych ograniczeń i barier, prowadzenie własnego biznesu może być w dłuższej perspektywie sposobem zabezpieczenia rodziny, kształtowania własnej satysfakcji zawodowej i życiowej, a także bezpieczeństwa finansowego w niepewnych czasach. 

Przedsiębiorczość po prostu się opłaca.

Przejście w swoim życiu od etatu do prowadzenia własnej firmy to pozbycie się „szefa stojącego wiecznie nad moją głową”. Osoba decydująca się na taki krok może zrealizować posiadany pomysł i wizję rozwoju zawodowego. Wprowadzić własne zasady zarządzania pracownikami i samodzielnie decydować o kierunkach rozwoju firmy. Działalność gospodarcza może wreszcie przynieść wymierne korzyści finansowe, bez porównania większe od pensji na etacie.

Krótko mówiąc: nie ma to, jak własny biznes!

(tma)